سوره سبانام دیگر سوره سبأ، سوره حضرت داود عليه السلام بوده و این سوره سى و چهارمين سوره قرآن است. ۱ - مفاد سوره سبأ«سبأ» نام قومى است که هم‌زمان با سليمان مى‌زيستند و حاکمشان يک زن ( بلقیس ) بود. آيه ۱۵ به بعد اين سوره بخشى از داستان آنان با سليمان را بيان مى‌کند. واژه «سبأ» دو بار در آیات ۲۲ نمل و ۱۵ همين سوره به کار رفته است؛ لذا سوره را «سبأ» ناميده‌اند. اين سوره پيرامون اصول سه‌گانه اعتقادات، يعنى توحید و نبوت و قیامت بحث مى‌كند. بعد از بيان آن‌ها کیفر كسانى را كه منكر آنهايند، و يا القاى شبهه درباره آن‌ها مى‌كنند، بيان نموده، آن گاه از راه‌هاى مختلف آن شبهه‌ها را دفع مى‌كند، يك بار از راه حکمت و موعظه، بار ديگر از راه مجادله . و از بين اين سه اصل بيشتر به مساله قيامت اهتمام مى‌ورزد، در اول كلام آن را ذكر مى‌كند، و تا آخر سوره چند بار ديگر هم متعرض آن مى‌شود؛ داستان حضرت داوود (ع) نيز در اين سوره نقل مى‌شود. ۲ - ويژگي‌هاى سوره سبأ۱. طبق قول مشهور و بر اساس عدد بيشتر مکاتب تفسيرى ۵۴ آيه ، به عدد شامى ۵۵ آيه، ۸۸۳، ۸۸۷ يا ۸۸۰ کلمه و ۴۵۱۲ حرف دارد. ۲. در ترتيب نزول، پنجاه و هشتمين و در مصحف شريف سى و چهارمين سوره است. ۳. پس از سوره لقمان و پيش از سوره زمر در مکه نازل شد؛ جز آيات ۶ و ۷ که مدنی به‌شمار مي‌آيند. ۴. از سوره‌هاى مثانى و اندکى بيش از يک حزب است. ۵. گفته‌اند يک آيه منسوخ دارد. ۳ - مطالب سوره سبأ۱. خلقت آسمان و زمین؛ ۲. رستاخيز و مسئله ثواب و عقاب و ثبت اعمال؛ ۳. نبوت و مسئله انذار و تبشير؛ ۴. توحید و صفات جلال و جمال؛ ۵. بخش‌هايى از تاريخ حضرت داود و حضرت سلیمان (ع)؛ ۶. داستان قوم سبأ و سرنوشت آنان. [۹]
رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۸۶.
[۱۰]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.
[۱۳]
هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷، شناخت سوره‌های قرآن، ص۳۰۵.
۴ - کاربرد سبأ در فقهاز آن به مناسبت در باب صلات سخن گفته‌اند. ۵ - فواید خواندن سوره سبأدر حدیثى از امام صادق علیه السّلام آمده است: «هرکس سوره سبأ و فاطر را در شب بخواند، در آن شب محفوظ به حفظ خداوند خواهد بود و چنانچه در روز بخواند، در آن روز، امر ناپسندى به او نمى‌رسد». [۱۶]
کشف الغطاء ج۳، ص۴۷۳.
۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگ نامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «سوره سبأ». جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود شاهرودی،فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۶۶. |